Shkup, 22 gusht – Agjencia e Komunikimeve Elektronike (AKE) sot duhet të hapë ofertat nga tenderi për caktimin e frekuencave për operator të tretë celular. Ankandi publik i planifikuar do të kryhet nëse të paktën dy ofrues kualifikohen për të njëjtën leje për përdorimin e radio frekuencave.½
Nëse procedura përfundon, me të cilën do të fitojmë një operator të ri rrjeti në vend përveç “Telekomit të Maqedonisë” dhe “A1 Maqedoni”, sipas vlerësimit të ekspertëve në fushën e telekomunikacionit, do të synohet të marrë një pjesë të tregut nga operatorët ekzistues celularë dhe të hyjë me shërbime që janë më pak të disponueshme në treg. Do të jetë thelbësore të sigurohet një ekuilibër i shkëlqyer midis kostove të ndërtimit të infrastrukturës, cilësisë së shërbimeve dhe çmimeve. Hyrja e operatorit të ri vjen në kushte kur, midis shërbimeve në tregun e telekomunikacionit, ka pakënaqës me çmimet e telefonisë mobile, me 55,9 për qind. Që nga tremujori i parë i këtij viti, në vend janë regjistruar 1.941.996 abonentë aktivë të telefonisë celulare, nga të cilët A1 Maqedoni ka një pjesëmarrje prej 47,69 për qind, “Telekomi i Maqedonisë” 46,66 për qind, M-TEL, operatori virtual celular që hyri në treg në tetor 2022, 1,34 për qind, Telekabel, 0,38 për qind, Mtelmobile, 0,10 për qind, Green Mobile.
Operatori i ri duhet të ofrojë një ekuilibër të shkëlqyer midis kostove të infrastrukturës, cilësisë së shërbimit dhe çmimeve
“Hyrja e një operatori të ri celular, me infrastrukturën e vet, nëse zbatohet, do të jetë një gjë e shkëlqyer për të gjithë në Maqedoni, sepse vetëm mund të zgjerojë ofertën e shërbimeve të telefonisë celulare telekomunikuese, të rrisë konkurrencën dhe të stimulojë dhe përmirësojë më tej tregun e telekomunikacionit ose atë digjital në vendin tone”, tha për MIA-n profesor Toni Janevski, nga Instituti i Telekomunikacionit në Fakultetin e Inxhinierisë Elektrike dhe Teknologjive të Informacionit (FEIT) në Universitetin “Shën Cirili dhe Metodi” (USHCM).
Sipas Janevskit, duhet të presim dhe të shohim se si do të zhvillohet njoftimi për hyrjen e një operatori të ri celular, si i treti në Maqedoni, gjë që, thekson ai, sigurisht do të varet nga strategjia e AKE-së si organ rregullator, sepse operatori i ri do të duhet të marrë breza të ndryshëm frekuencor, kryesisht për 5G, si për mbulim në zonat rurale ashtu edhe për kapacitet në zonat urbane për të punuar si operator celular me infrastrukturën e vet.
“Sigurisht, tregu i telefonisë celulare në përgjithësi (shërbimet celulare në përgjithësi, ose shërbimet në veçanti) tani është i ngopur në çdo vend. Kjo do të thotë që të gjithë ata që duan të kenë qasje në shërbimet mobile i kanë ato tashmë, kështu që çdo operator i ri celular do të synojë të marrë përsipër një pjesë të tregut nga operatorët ekzistues celularë dhe/ose të hyjë në treg me shërbime që janë më pak të disponueshme në treg, kështu që për operatorin e ri celular do të jetë thelbësore të sigurojë një ekuilibër të shkëlqyer midis kostove të ndërtimit të infrastrukturës, e cila me siguri do të zgjasë me vite, dhe më pas cilësisë së shërbimeve që do të ofrojë (koha e funksionimit të rrjetit celular, besueshmëria e rrjetit, shpejtësia e transmetimit në vende të ndryshme në rrjet dhe qëndrueshmëria e tyre, ofrimi nga fillimi në fund, etj.) dhe çmimit të shërbimeve për një cilësi të caktuar shërbimi, për qytetarët dhe bizneset”, thotë Janevski. AKE, me procedurën e tenderit të shpallur më datën 18 të muajit të kaluar, duhet të japë leje për tre frekuenca, A1 për shtritjen e frekuencave radio 703-713/758-768 MHz (2×10
MHz) në të gjithë territorin, B1 për shtrirjen e frekuencave radio 1775-1785/1870-1880 MHz (2×10 MHz) dhe C1 për shtrirjen e frekuencave radio 3.5-3.6 GHz (1×100 MHz). Shuma fillestare më e ulët e vlerës së tregut të radio frekuencave si tarifë e njëfishtë për marrjen e një leje për përdorimin e radio frekuencave për lejen A1 është 4,200,000 euro, për B1 1,500,000 euro dhe për C1 2,320,000 euro.
Kriteri për zgjedhjen e ofruesit më të favorshëm për dhënien e lejeve është shuma e tarifës së njëfushtë apo të njëhershme.
Vendimi për zgjedhjen e ofruesve që do të marrin pjesë në procedurën e ankandit publik duhet të merret brenda 10 ditëve nga hapja e ofertave. Ai do të përcaktojë vendin dhe kohën e ankandit publik, i cili nuk do të jetë më i shkurtër se 14 ditë dhe më i gjatë se 30 ditë nga mbajtja e tij.
Ofruesi që do të kualifikohet për ankandin publik duhet të paguajë një depozitë në shumën prej 10 për qind të shumës fillestare të vlerës së tregut të radiofrekuencave në llogarinë e AKE-së, brenda datës së caktuar për ankandin publik. Ofruesi më i favorshëm pas ankandit publik, diferenca midis çmimit të ofruar të tarifës së njëhershme për marrjen e miratimit për përdorimin e radiofrekuencave dhe depozitës së paguar duhet të paguhet në llogarinë e Buxhetit të Republikës së Maqedonisë së Veriut në ekuivalencë të denarit me kursin mesatar të Bankës Popullore brenda 10 ditëve nga data e marrjes së vendimit për zgjedhjen e ofruesit më të favorshëm. Pjesëmarrësit në ankand, persona fizikë ose juridikë vendas dhe të huaj, nuk duhet, ndër të tjera, të zotërojnë një rrjet publik radiokomunikimi në territorin e Republikës së Maqedonisë. Ata duhet të japin një deklaratë me shkrim se do të fillojnë të përdorin radio frekuencat e specifikuara në lejet e dhëna deri në fund të vitit 2026. Lejet A1 dhe C1 lëshohen për një periudhë prej 12 vitesh, dhe Leja B1 për tetë vite.
Më 22 prill të këtij viti, rregullatori AEK njoftoi qëllimin e tij për të zhvilluar një procedurë publike tenderimi me një ofertë publike për një operator të ri rrjeti në vend, me kërkesë të “One Telekomunikacioni i Maqedonisë “, kompanisë që kompania hungareze e telekomunikacionit “For-i-G” e regjistroi në vend pas njoftimit për hyrje në tregun maqedonas të telekomunikacionit. Pas përfundimit të debatit publik, AKE mori shkresa për interesim nga tre palë të interesuara:
ONE Telekomunikacioni i Maqedonisë SHPKNJ Shkup, Bitstrim Mobile SHPKNJ Shkup dhe e&ppf Telekom Group B. V.
Në vend ka 681,997 abonentë pri-paid rezidencialë dhe 1,010,947 abonentë post-paid, si dhe 249,052 abonentë post-paid biznesi. Në të ardhurat nga ofrimi i shërbimeve të komunikimit celular (niveli i shitjes me pakicë) në tre muajt e parë të këtij viti, Telekomi i Maqedonisë ka një pjesëmarrje prej 49.77, A1 Maqedoni prej 47.71 për qind, MTEL, 1.34 për qind, Telekabel, 0.81 për qind, Mtelmobile, 0.25 për qind, Green Mobile, 0.12 për qind.
Sipas Anketimit të Opinionit Publik nga aspekti i mbrojtjes së përdoruesve të shërbimeve të komunikimit elektronik të Agjencisë së Komunikimeve Elektronike, të publikuar në fillim të muajit të kaluar, norma më e ulët e kënaqësisë është me çmimet e shërbimeve të telefonisë mobile me 55.9 për qind. Sondazhi tregoi se 68.9 për qind e të anketuarve kanë një kontratë dyvjeçare me një nga operatorët, dhe 23.5 për qind nuk kanë nënshkruar një kontratë me afat kohor. Shumica e përdoruesve që lidhin një kontratë kanë paguar njëlloj kompensimi plus për një pajisje telefonike (61 për qind) ose kanë marrë një pajisje telefonike falas (24.8 për qind). Shumica e të anketuarve ose 90 për qind e përdorin internetin përmes telefonit të tyre celular. Lidhur me këtë shërbim, niveli më i lartë i kënaqësisë midis të anketuarve është në lidhje me disponueshmërinë dhe shpejtësinë e internetit celular (92 për qind), ndërsa më i ulët është në lidhje me çmimin e shërbimit (78 për qind).
Në tremujorin e katërt të vitit të kaluar, abonentët e telefonisë celulare kanë bërë mesatarisht 107.96 thirrje në muaj dhe kanë biseduar për 235.9 minuta.
E
