Shkruan Jon Selimi
Maqedonia e Veriut është një vend me natyrë të jashtëzakonshme, me male të larta, liqene të lashtë dhe peizazhe që të lënë pa frymë. Megjithatë, bukuria e këti vendi shpesh ka mbetur e pashfrytëzuar në mënyrë të qëndrueshme. Turizmi ekzistues është i përqendruar kryesisht në disa pika të njohura si Ohri apo Mavrova, ndërkohë që shumë zona të tjera të pasura me biodiversitet dhe kulturë mbeten të anashkaluara. Integrimi në Bashkimin Europian hap një kapitull të ri për turizmin tonë, sidomos për zhvillimin e eko-turizmit, një formë udhëtimi që respekton natyrën dhe kulturën lokale duke sjellë përfitime afatgjata për komunitetet. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi e madhe për të ndërtuar një të ardhme ku turizmi nuk dëmton, por përkundrazi e mbron mjedisin dhe trashëgiminë tonë.
Bashkimi Europian ka standarde shumë të qarta dhe të rrepta kur bëhet fjalë për turizmin e qëndrueshëm. Nëse Maqedonia e Veriut bëhet pjesë e BE-së, vendi ynë do të duhet të harmonizojë politikat e veta me këto standarde. Kjo nënkupton që resortet e mëdha nuk do të mund të ndërtohen në mes të pyjeve të mbrojtura, se ndërtimet pranë liqeneve do të kontrollohen me ligje të rrepta dhe se menaxhimi i mbeturinave do të jetë pjesë e çdo projekti turistik. Për ne që e duam natyrën dhe jemi rritur duke shëtitur në male, kjo është një garanci se bukuritë që kemi sot do të ruhen edhe për brezat e ardhshëm.
Eko-turizmi nuk ka të bëjë vetëm me mbrojtjen e natyrës, por edhe me krijimin e mundësive të reja për komunitetet lokale. Për shembull, një fshat malor në Sharri mund të kthehet në një destinacion turistik ku vizitorët europianë vijnë për të përjetuar jetën tradicionale, për të shijuar ushqimin lokal dhe për të eksploruar natyrën e paprekur. Standardet e BE-së inkurajojnë pikërisht këtë lloj zhvillimi, ku përfitimi ekonomik ndahet me banorët lokalë dhe ku turistët nuk janë vetëm konsumues, por edhe pjesëmarrës në ruajtjen e trashëgimisë kulturore dhe natyrore. Në këtë mënyrë, turizmi bëhet një urë që lidh të kaluarën tonë me të ardhmen dhe një motor që gjeneron punësim për të rinjtë.
Ne të rinjtë e Maqedonisë së Veriut mund të jemi gjenerata që e zhvillon këtë sektor. Përmes trajnimeve dhe mbështetjes së BE-së, ne mund të mësojmë se si të krijojmë biznese të vogla në fushën e turizmit të qëndrueshëm. Një grup i të rinjve mund të hapë një guidë për ecje malore që respekton natyrën dhe ofron eksperienca autentike për turistët. Një tjetër grup mund të zhvillojë një aplikacion që promovon shtigje ekologjike, aktivitete të gjelbra dhe shërbime lokale. BE-ja mbështet inovacionin dhe sipërmarrjen në turizëm, gjë që mund të na ndihmojë ta kthejmë këtë pasuri natyrore në një burim të qëndrueshëm të ardhurash.
Një përfitim tjetër i madh është përmirësimi i infrastrukturës. Me integrimin, fondet europiane mund të përdoren për ndërtimin e rrugëve të reja drejt zonave turistike, për mbrojtjen e parqeve kombëtare dhe për krijimin e qendrave informative për vizitorët. Këto investime nuk do të thonë vetëm më shumë turistë, por edhe një eksperiencë më të mirë për ne vetë si qytetarë. Do të kemi mundësi të shijojmë shtigje të mirëmbajtura për ecje, liqene të pastra dhe transport publik ekologjik drejt zonave turistike.
Eko-turizmi i ndihmon gjithashtu të rinjtë të zhvillojnë një mentalitet më të përgjegjshëm ndaj mjedisit. Duke parë se si funksionojnë modelet europiane, ne do të mësojmë se turizmi i qëndrueshëm nuk është luks, por domosdoshmëri. Nëse sot shumë njerëz e shohin natyrën si një vend ku shkojnë të pushojnë pa menduar për pasojat, nesër do ta shohim si një pasuri të përbashkët që duhet mbrojtur. Për shembull, ndalimi i përdorimit të plastikës njëpërdorimshe në vendet turistike është një standard europian që do të ndikojë drejtpërdrejt në jetën tonë të përditshme.
E ardhmja e eko-turizmit është e lidhur ngushtë edhe me teknologjinë. BE-ja investon në projekte digjitale që ndihmojnë në promovimin e destinacioneve të qëndrueshme dhe në monitorimin e ndikimit mjedisor të turizmit. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi për të kombinuar kreativitetin, teknologjinë dhe dashurinë për natyrën. Mund të krijojmë platforma online që promovojnë fshatra, shtigje, ushqim lokal apo aktivitete tradicionale. Në këtë mënyrë, turizmi bëhet jo vetëm një aktivitet ekonomik, por edhe një mënyrë për të promovuar identitetin tonë kulturor në një treg më të gjerë.
Integrimi në BE do të sjellë edhe një qasje më të balancuar mes zhvillimit dhe mbrojtjes së mjedisit. Shumë herë, vendi ynë është përballur me projekte turistike që dëmtojnë natyrën, si ndërtimi i objekteve pranë liqeneve ose prerja e pyjeve për resorte. Me standardet e BE-së, këto praktika do të jenë më të vështira, sepse çdo projekt duhet të kalojë vlerësime të rrepta të ndikimit mjedisor. Kjo është një garanci që turizmi të mos jetë shkatërrues, por një partner i natyrës.
Në fund, eko-turizmi dhe standardet e BE-së janë një mundësi e artë për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme për udhëtimet në Maqedoninë e Veriut. Ky proces nuk është vetëm për të sjellë më shumë turistë, por për të ndërtuar një model ku natyra, kultura dhe ekonomia bashkëjetojnë në harmoni. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi për të qenë pjesë e një transformimi ku vendi ynë shndërrohet në një destinacion të respektuar europian, ku turistët vijnë jo vetëm për të parë bukurinë, por edhe për të mësuar nga mënyra jonë e ruajtjes së saj. Integrimi në BE do të na ndihmojë ta bëjmë këtë vizion realitet, por është përgjegjësia jonë që të jemi gjenerata që e ndërton dhe e mbron këtë të ardhme të gjelbër dhe të qëndrueshme.
***Ky shkrim është përgatitur nga pjesmarësit e aktiviteteve të projektit “Me të Rinj, Art dhe Gazetari – Drejt Rrugës së BE-së”, i cili financohet nga Bashkimi Evropian 🇪🇺 përmes ALDA Balkans, Eurothink dhe BIRC.***
