Ilaçet e njohura si “injeksione për humbje peshe” përmbajnë përbërësit aktivë semaglutide ose tirzepatide, të cilat fillimisht u zhvilluan për të trajtuar diabetin e tipit 2. Ato gjithashtu çojnë në humbje të konsiderueshme dhe të përhershme të peshës. Si rezultat, më shumë njerëz duan të humbin peshë me ndihmën e tyre, gjë që çon në një rritje të kërkesës për këto ilaçe, të cilat shumë njerëz i blejnë, gjë që çon në mungesë. Ndaj dhe ilaçet e falsifikuara e mbushën shpejt këtë boshllëk.
OBSH: Çdo ilaç i dhjetë është i falsifikuar
Ilaçet e falsifikuara janë një problem global. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) vlerëson: çdo ilaç i dhjetë është i falsifikuar, pa garanci se ka një përfitim shëndetësor.
Ky është veçanërisht një problem në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, veçanërisht në pjesë të Afrikës dhe Azisë. Por edhe në vendet e pasura, rreth një përqind e njerëzve i marrin ilaçet e tyre nga burime të paverifikuara.
Në disa raste, përbërësit në këto produkte mund të jenë thjesht joefektivë. Gjithashtu, mund të shfaqen efekte anësore ose probleme të reja shëndetësore. “Kushdo që blen ilaçe në internet nga dyqane online të palicencuara dhe të paverifikuara, potencialisht e ekspozon veten ndaj blerjes së produkteve që nuk janë vlerësuar, licencuar siç duhet ose nuk plotësojnë standardet e cilësisë”, thanë bashkëpunëtorët e Agjencisë Amerikane për Barnat – FDA në vitin 2023, kur lëshoi paralajmërimet e para në lidhje me këtë problem.
Një vit më vonë, OBSH paralajmëroi për seri të falsifikuara të barnave “Ozempic” që përmbytën tregun e zi. Sipas Shoqatës Britanike të Farmacistëve NPA, një në pesë britanikë u përpoq të merrte ilaçe për humbje peshe vitin e kaluar. Kërkesa e lartë për këto ilaçe mbart një rrezik, pasi njerëzit “kërkojnë furnizues të palicencuar në internet, në vend që të marrin ilaçe nga farmacitë”.
Ku blejnë njerëzit ilaçe të falsifikuara?
Barnat e paverifikuara shiten në farmacitë online, në faqet ndërkombëtare të blerjes së ilaçeve dhe përmes rrjeteve të krimit të organizuar. Këto nuk janë dyqane online të farmacive të themeluara, por faqe interneti që me sa duket ofrojnë ilaçe me një çmim shumë më të ulët se origjinalet.
Produktet online duken autentike, por pas dorëzimit, gabime drejtshkrimore ose informacion i pasaktë i përbërësve shpesh mund të shihen në paketim.
Problemi nuk ka të bëjë vetëm me ilaçet e falsifikuara ose placebo-t. Autoritetet rregullatore janë gjithnjë e më të shqetësuara se ilaçet e miratuara zyrtarisht po përzihen për të krijuar ilaçe të reja – individualisht për pacientët. Në disa rajone të botës, përfshirë Shtetet e Bashkuara, farmacistëve të trajnuar u lejohet të prodhojnë ilaçet e tyre në këtë mënyrë. Në Shtetet e Bashkuara, disa farmaci specializohen në këtë “përzierje”. Megjithatë, produktet e tyre nuk i nënshtrohen të njëjtave kontrolleve rigoroze që u nënshtrohen kompanive të çertifikuara farmaceutike, të cilat duhet të përmbushin kërkesa të rrepta për të tregtuar produktet e tyre.
Për të luftuar mungesën, FDA e SHBA-së ka lejuar përkohësisht përgatitjen e ilaçeve për humbje peshe. Disa farmacistë kanë përdorur kripëra semaglutide në vend të semaglutide – të cilat nuk janë të miratuara nga autoritetet rregullatore, duke rezultuar në efekte anësore. Dhe nuk janë vetëm farmacitë e përgatitjes së ilaçeve që po i prodhojnë këto ilaçe në SHBA. “Kjo po ndodh edhe në vende si palestra dhe spa,” tha për DW Saifuddin Ahmed, një ekspert shëndetësor dhe epidemiolog në Universitetin Johns Hopkins në SHBA.
Ndërkohë, FDA ka tërhequr miratimin për këto versione të prodhuara vetë të ilaçeve për humbje peshe. Megjithatë, FDA ka frikë se shitësit online të pacertifikuar ende ofrojnë produkte me cilësi më të ulët.
Ndërgjegjësimi për rreziqet
“Mjekët thjesht shkruajnë receta. Ata nuk kontrollojnë se ku pacienti po e blen ilaçin,” tha Ahmed. Ai beson se profesionistët mjekësorë kanë një përgjegjësi më të madhe në rritjen e ndërgjegjësimit për këtë temë.
Ahmed gjithashtu drejton një iniciativë të quajtur BESAFE në Universitetin Johns Hopkins. Si pjesë e saj, po hetohen masa për të parandaluar marrjen e ilaçeve me cilësi të ulët dhe të falsifikuara. Hulumtimi i BESAFE ka treguar se në SHBA dhe Afrikën e Jugut, ka njohuri të kufizuara se ku mund të blihen në mënyrë të sigurt ilaçet me recetë dhe të raportohen falsifikimet ose efektet anësore të padëshiruara. Ahmedi thotë se një besim më i madh midis konsumatorëve, mjekëve dhe organeve rregullatore mund të ndihmojë në shmangien e blerjes së barnave të falsifikuara dhe të pacertifikuara.
Për të mbrojtur konsumatorët nga produktet e pasigurta, FDA nisi fushatën BeSafeRx. Këtu, konsumatorët mund të zbulojnë se çfarë duhet t’i kushtojnë vëmendje kur bëhet fjalë për farmacitë online dhe ilaçet e porositura online.
Në Bashkimin Evropian, etiketat e sigurisë për ilaçet janë të detyrueshme, duke përfshirë standardet e etiketimit. Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) i tha DW në një letër: “Pacientët duhet të blejnë ilaçe vetëm nga shitësit online që janë të regjistruar pranë autoriteteve kompetente në shtetet anëtare të BE-së, në mënyrë që të zvogëlohet rreziku i blerjes së ilaçeve nën standard ose të falsifikuara.”
Europol, agjencia policore e BE-së, është përgjegjëse për ndjekjen penale të atyre që janë të përfshirë në tregtinë e paligjshme të ilaçeve të pacertifikuara në shtetet anëtare. Gjatë një operacioni disamujor në vitin 2023, pothuajse 1,300 persona u akuzuan për krime që lidhen me tregtinë e ilaçeve të falsifikuara dhe të keqpërdorura dhe dopingut. Gjatë operacionit, u sekuestruan edhe mallra të tilla si tableta, përbërës aktivë, lëndë të para dhe materiale me vlerë 64 milionë euro. /tesheshi.com/
