Shkup, 20 qershor – Territore të caktuara në Maqedoninë e Veriut kohëve të fundit janë përfshirë nga shira të rrëmbyeshëm, breshër dhe janë shkatuar vërshime. Por duket se ende shteti nuk i ka mësuar leksionet nga tragjeditë që vazhdimmisht po na ndodhin me zjarre, vërshime e katastrofa të tjera”, shkruan “Zhurnal.mk”.
Nevojitet paralajmërim nga meteorologët
Më 6 gusht 2016 ndodhi katastrofa më e madhe nga vërshimet në historinë e Maqedonisë së Veriut. Reshjet e shiut fillimisht prekën rajonin e Pollogut , dhe më vonë me intensitet më të madh në të gjithë rajonin e Shkupit. Gjatë 24 orëve të 6 gushtit të nëntë viteve më parë në Shkup ranë 93 litra për metër katror shi dhe gjatë dy orëve të para të fillimit të stuhisë, ndodhën mbi 800 goditje me rrufe dhe bubullima. Policia atëherë njoftoi se 22 persona u raportuan të vdekur në zonat e fshatrave Hasanbeg, Stajkovcë, Smilkovcë dhe Haraçinë, nga të cilët 20 janë identifikuar, dhe 4 persona janë të zhdukur. Por, çfarë ka mësuar vendi që atëherë dhe a janë autoritetet më të përgatitura për të shmangur një skenar të ri katastrofik?
Stuhitë e shoqëruara me shira të rrëmbyeshëm dhe përmbytje janë shpesh të paparashikueshme dhe të vështira për t’u parashikuar pasojat. Megjithatë, një sistem paralajmërimi i hershëm është një nga gjërat më të rëndësishme në mbrojtje dhe marrjen e masave në kohë me qëllim parandalimin e pasojave katastrofike të fatkeqësive natyrore.
Sistemet e radarëve të Drejtorisë Hidrometeorologjike, duhet të kenë një sistem alarmi. Zyra për hidrometeorologji e Maqedonisë së Veriut ka një sistem paralajmërimi të hershëm dhe paralajmërimi për fatkeqësitë e motit. Është një rrjet stacionesh që japin informacion në kohë reale, si dhe një sistem monitorimi me radar dhe satelit – kështu që përveç të dhënave, vizualizimi merret edhe përmes imazheve dhe hartave. Megjithatë, kërkohet investim i vazhdueshëm në sistem, pajisje, si dhe në trajnimin e stafit.
Fatkeqësisht radarët janë të vjetër dhe duhet të modernizohen, prandaj nevoijtet një investim që kushton miliona euro.
Si të parandalohen pasojat katastrofike?
Në dy dekadat e fundit, përmbytjet kanë dominuar profilin e rrezikut, të ndjekura nga zjarret në pyje. Qendra e Menaxhimit të Krizave, deri më tani, duke filluar me shpalljen e krizës së parë të zjarreve në pyje në vitin 2007, është shfaqur si një drejtori që, në koordinim me subjektet e Sistemit të Menaxhimit të Krizave, menaxhon uljen e rreziqeve të krizave, parandalimin, menaxhimin dhe rimëkëmbjen nga krizat.
Mësimet e nxjerra – si të mira ashtu edhe të këqija – janë një udhërrëfyes për përmirësimin e sistemit të menaxhimit të krizave.
QMK është përgjegjës për koordinimin e aktiviteteve të të gjithë pjesëmarrësve në sistemin e menaxhimit të krizave, sigurimin e komunikimit dhe bashkëpunimit të vazhdueshëm të ndërsjellë për mbledhjen e të dhënave, si dhe informimin dhe propozimin e masave për rreziqet dhe rreziqet që mund të rrezikojnë qytetarët. Megjithatë, në terren, përgjegjësia kryesore i takon qeverisjes vendore, e cila ka burimet dhe duhet të punojë vazhdimisht në eliminimin e “pikave të rrezikut” – duke filluar me pastrimin e lumenjve, shtretërve të lumenjve dhe kanaleve, të cilat në të kaluarën kanë rezultuar të jenë një shkak i shpeshtë i përmbytjeve dhe përmbytjeve të ujit.
Komunat nuk i kryejnë detyrat siç duhet!
Mosmarrja e masave të duhura nga institucionet shtetërore, shkatërrimi i natyrës, zgjidhjet problematike ligjore dhe faktori njerëzor janë arsyet më të zakonshme që deri më tani kanë kontribuar në dëmet katastrofike nga përmbytjet. Përmbytjet janë gjithashtu rezultat i dështimeve të mëdha në planifikimin urban, menaxhimit jo të duhur të ujit, shpyllëzimit dhe hedhjes së mbeturinave në zonat e ekspozuara ndaj përmbytjeve.
Hedhja e mbeturinave në kanale ka qenë një problem i hershëm. Njerëzit hedhin gjithçka – rroba, mbeturina ndërtimi, teknikë të bardhë. Traktorët dhe kamionët e mbeturinave shkarkojnë në kanalet e kullimit – me shkrirjen e borës, të gjitha mbeturinat dalin në sipërfaqe. Megjithatë, qeveria lokale dhe institucionet kompetente janë të detyruara të reagojnë në kohën e duhur për të pastruar kanalet.
