Shkruan: Kaltrina Mislimi
Maqedonia e Veriut është një vend ku takohen kultura të ndryshme, fe të ndryshme dhe tradita që kanë bashkëjetuar për shekuj. Ky diversitet shpesh shihet si një sfidë, por në të vërtetë është një pasuri e madhe që e bën shoqërinë tonë më të pasur dhe më interesante. Integrimi në Bashkimin Europian nuk është vetëm një proces politik dhe ekonomik, por edhe një proces kulturor, ku identiteti ynë bëhet pjesë e një mozaiku më të madh. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi për të treguar kulturën tonë në skenën europiane, për të mësuar nga kultura të tjera dhe për të ndërtuar ura që na lidhin me bashkëmoshatarët tanë nga vende të ndryshme.
Shkëmbimi kulturor është një nga mënyrat më të drejtpërdrejta se si ndjehet anëtarësimi në BE. Ai nuk kufizohet vetëm në evente zyrtare apo festivale, por shtrihet në çdo aspekt të jetës. Një student nga Tetova që shkon për një semestër në Francë nuk merr me vete vetëm librat, por edhe gjuhën, zakonet dhe mënyrën e të jetuarit të vendit të tij. Ai bëhet një ambasador i kulturës së Maqedonisë së Veriut, duke treguar se vendi ynë nuk është vetëm një vend i vogël ballkanik, por një pjesë e gjallë e Europës me tradita, këngë, vallëzime dhe ushqime që kanë vlerë të madhe.
Nga ana tjetër, integrimi sjell edhe më shumë hapësira për të rinjtë europianë që të vijnë tek ne. Imagjinoni festivale rinore ku të rinj nga Gjermania, Italia dhe Spanja vizitojnë Maqedoninë e Veriut për të mësuar rreth traditave tona. Ata mund të provojnë ushqimin tonë, të dëgjojnë muzikën tonë popullore dhe të shohin mikpritjen që është një nga vlerat më të forta të shoqërisë sonë. Ky shkëmbim nuk është vetëm një përvojë kulturore, por një mënyrë për të thyer paragjykimet dhe për të krijuar miqësi që zgjasin përtej kufijve.
Bashkimi Europian i kushton shumë rëndësi diversitetit kulturor. Ai e sheh kulturën si një fuqi që bashkon njerëzit, jo si diçka që i ndan ata. Për ne si të rinj, kjo është një mundësi që kultura jonë të mos shihet si “lokale” apo “e vogël”, por si pjesë e një mozaiku të madh ku çdo kulturë ka vlerën e saj. Vallëzimi tradicional nga një fshat i Maqedonisë së Veriut mund të shihet krah për krah me muzikën flamande apo me artin modern italian, duke treguar se Europa është e fortë pikërisht sepse është e larmishme.
Shkëmbimi kulturor lidhet ngushtë edhe me edukimin. Programet europiane si Erasmus+ dhe Creative Europe nuk merren vetëm me studime, por edhe me projekte kulturore. Për shembull, të rinjtë tanë mund të marrin pjesë në projekte ku bashkëpunojnë me artistë nga vende të tjera, të krijojnë ekspozita të përbashkëta ose të zhvillojnë dokumentarë mbi historinë dhe kulturën tonë. Këto aktivitete jo vetëm që promovojnë kulturën e Maqedonisë së Veriut, por edhe i japin të rinjve përvojë ndërkombëtare që i bën më të hapur dhe më kreativë.
Një përfitim tjetër i madh është se integrimi do të ndihmojë ruajtjen e trashëgimisë sonë kulturore. Bashkimi Europian ka programe të posaçme për mbrojtjen e monumenteve, gjuhëve dhe zakoneve që janë në rrezik. Kjo do të thotë që qytetet tona historike, kishat dhe xhamitë e vjetra, këngët dhe vallet tradicionale, do të kenë më shumë mbështetje për t’u ruajtur dhe promovuar. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi që të mos humbasim lidhjen me rrënjët tona, por t’i sjellim ato në një kontekst modern dhe europian.
Diversiteti kulturor nuk është vetëm një pasuri për t’u treguar të tjerëve, por edhe një mësim për të bashkëjetuar më mirë mes nesh. Maqedonia e Veriut ka një shoqëri multietnike ku jetojnë bashkë shqiptarë, maqedonas, turq, romë dhe komunitete të tjera. Integrimi në BE do të forcojë politikat që promovojnë tolerancën dhe përfshirjen, duke e bërë më të lehtë për ne si të rinj të ndërtojmë ura mes kulturave brenda vetë vendit tonë. Një festival ku marrin pjesë të rinj nga të gjitha komunitetet nuk është vetëm argëtim, por një shembull i gjallë se si mund të jetojmë në harmoni duke respektuar dallimet.
Për ne të rinjtë, shkëmbimi kulturor është gjithashtu një mundësi për zhvillim personal. Sa më shumë të njihesh me kultura të tjera, aq më shumë kupton edhe kulturën tënde. Duke parë se si jetojnë të rinjtë në vende të tjera, ne mësojmë të vlerësojmë atë që kemi dhe të reflektojmë për atë që duhet të ndryshojmë. Një student që kalon një semestër në Itali jo vetëm që mëson gjuhën italiane, por edhe kupton më mirë kulturën e vendit të tij kur kthehet. Kjo është një pasuri e dyfishtë që na bën më të hapur dhe më të vetëdijshëm.
Në fund, shkëmbimi kulturor dhe diversiteti janë një nga përfitimet më të bukura që sjell integrimi i Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Europian. Ai na lejon të tregojmë vlerat tona, të mësojmë nga të tjerët dhe të ndërtojmë një identitet europian që është i pasur me ngjyra dhe tinguj nga të gjitha kulturat. Për ne të rinjtë, kjo është një mundësi që të jetojmë në një botë ku kultura nuk është pengesë, por një urë që na lidh me njëri-tjetrin. Europa e bashkuar nuk është një vend pa dallime, por një vend ku dallimet respektohen dhe festohen. Dhe ne, rinia e Maqedonisë së Veriut, kemi shumë për të ofruar në këtë mozaik të madh europian.
***Ky shkrim është përgatitur nga pjesmarësit e aktiviteteve të projektit “Me të Rinj, Art dhe Gazetari – Drejt Rrugës së BE-së”, i cili financohet nga Bashkimi Evropian 🇪🇺 përmes ALDA Balkans, Eurothink dhe BIRC.***
