Shkup, 26 shtator – Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim në raportin e saj të vjeshtës, e rishikoi projeksionin për ekonominë e Maqedonisë, duke parashikuar rritje prej tre përqind për vitin 2025 dhe 2026, që është një rritje prej 0.4 dhe 0.3 përqind, përkatësisht, krahasuar me parashikimin e majit.
Raporti ekonomik i BERZH-it i publikuar dje thotë se Maqedonia e Veriut shënoi rezultate më të mira se sa pritej në tremujorin e parë të vitit 2025, me performancë të fortë në ndërtim dhe rritje të investimeve.
“Rritja reale e PBB-së arriti në 3 përqind nga viti në vit në tremujorin e parë të vitit 2025 dhe u përshpejtua më tej në 3.4 përqind në tremujorin e dytë, kryesisht e nxitur nga ndërtimi, prodhimi dhe tregtia. Gjatë kësaj periudhe, konsumi familjar u mbështet nga rritja e të ardhurave dhe lehtësimi i inflacionit, ndërsa ndërtimi i rrugëve nxiti investimet. Eksportet u rikuperuan në gjysmën e parë të vitit 2025 pas një performance të dobët të eksportit në vitin e kaluar. Megjithatë, deficiti i llogarisë rrjedhëse u zgjerua me 66 përqind gjatë së njëjtës periudhë, duke reflektuar suficite më të ulëta si në tregtinë e shërbimeve ashtu edhe në të ardhurat dytësore. Pas heqjes së kufizimeve të marzhit të fitimit për disa mallra bazë, inflacioni u rrit në 4.8 përqind deri në korrik 2025 përpara se të binte në 4.4 përqind në gusht.
Politika fiskale mbetet ekspansioniste, me një objektiv të rishikuar të deficitit për vitin 2025 të vendosur në 4 përqind të PBB-së, me qëllim balancimin e konsolidimit fiskal me investimet e vazhdueshme në infrastrukturë. Deficiti për periudhën janar-korrik 2025 arriti në 2.5 përqind të PBB-së së parashikuar, pasi shpenzimet tejkaluan rritjen e të ardhurave. Rritja reale e PBB-së parashikohet në 3 përqind në vitet 2025 dhe 2026, e mbështetur nga kërkesa e fortë e brendshme dhe ekzekutimi i përshpejtuar i projekteve të investimeve publike, në veçanti ndërtimi i seksioneve të autostradave përgjatë Korridoreve Pan-Evropiane 8 dhe 10. Rritja e investimeve në komuna përpara zgjedhjeve lokale në fund të vitit 2025 mund të ofrojë stimuj shtesë në afat të shkurtër. Konsumi familjar pritet të mbetet i fortë, i mbështetur nga rritja e pagave reale dhe transfertat më të larta qeveritare. Rreziqet për perspektivën ekonomike rrjedhin nga kapaciteti i kufizuar fiskal dhe paqëndrueshmëria e jashtme, veçanërisht për shkak të rregullimeve strukturore në industrinë evropiane të automobilave dhe rritjes së pasigurisë globale, thuhet në raportin e BERZH-it në seksionin për Maqedoninë.
Lidhur me perspektivat ekonomike të rajonit të Ballkanit Perëndimor, tregohet se rritja është ngadalësuar, nga 3.6 përqind në vitin 2024 në 2.4 përqind në gjysmën e parë të vitit 2025. Pritet të arrijë në 2.7 përqind këtë vit dhe 3.2 përqind vitin e ardhshëm. Rishikimet në rënie të parashikimeve për vitin 2025 janë pasojë e rritjes më të ngadaltë në vendet e zhvilluara në Evropë, rezultateve më të dobëta se sa pritej në ndërtim dhe investime në Serbi dhe progresit të ngadaltë në reforma, së bashku me prodhimin dhe eksportet e dobëta industriale në Bosnjë dhe Hercegovinë.
Sipas BERZH-it, rritja më e lartë këtë vit në rajon do të jetë në Kosovë me 3.9 përqind, në Shqipëri me 3.5 përqind, në Mal të Zi me 2.6 përqind, në Serbi me 2.5 përqind dhe në Bosnjë dhe Hercegovinë me 2.2 përqind.
Në rajonet e mbuluara nga BERZH, rritja pritet të jetë 3.1 përqind këtë vit. Rreziqet më të mëdha për ekonominë janë tensionet gjeopolitike, tarifat amerikane, konkurrenca nga Kina dhe hapësira e kufizuar fiskale.
